علوم پایه هشتم

جمجمه

جمجمه از ٢٢ استخوان به هم چسبیده تشکیل شده‌است که از مغز و اندام‌های حسی مهم بدن محافظت می‌کنند. جمجمه از دو قسمت مجزا تشکیل شده‌است. قسمت احشایی جمجمه، صورت را تشکیل می‌دهد و تنها قسمت متحرک آن فک پایینی است که به جویدن غذا کمک می کند و قسمت عصبی جمجمه که مغز را می پوشاند و از آن محافظت می کند. اندام های حسی مثل گوش، چشم و بینی نیز در جمجمه قرار دارند.
شکل جمجمه در نژادها و افراد مختلف، متفاوت است. روش‌های اندازه‌گیری متفاوتی (جمجمه سنجی) برای تشخیص این شکل‌ها وجود دارد که نسبت بین پهنا و ارتفاع جمجمه را نشان می‌دهد. بسته به اندازه‌های گرفته شده، جمجمه باریک، متوسط یا پهن نامیده می شود. علاوه بر آن بین قسمت عصبی جمجمه که دربرگیرنده‌ی مغز است و جمجمه‌ی صورتی یا قسمت احشایی جمجمه تفاوت وجود دارد. خط تقسیم بین این دو قسمت از نزدیک قاعده‌ی بینی، لبه‌ی بالایی حفره‌ی چشم و مجرای گوش خارجی رد می‌شود. جمجمه‌ی عصبی و احشایی از استخوان‌های منحصر به فردی درست شده‌اند که به جز موارد معدودی با مفاصل استخوانی ثابت یا مفاصل غضروفی به هم متصل شده‌اند.

جمجمه‌ی عصبی از کاسه سر و قاعده‌ی جمجمه که سه قسمت فرو رفته دارد، تشکیل شده‌است. جمجمه‌ی عصبی شامل استخوان‌های پس سری، گیجگاهی ، پیشانی ، آهیانه و غربالی است. جمجمه‌ی احشایی شامل استخوان‌های آرواره بالایی کام و ‌گونه ، دو استخوان بینی ، دو استخوان اشکی، تیغه‌ی بینی و آرواره پایینی است.