علوم پایه هشتم

بافت استخوانی

استخوان یکی از سخت‌ترین قسمت های بدن است. در استخوان انعطاف‌پذیری و سختی با وزن کم یک جا جمع شده‌اند. ساختار درونی هر استخوان شامل بافتی با فعالیت زیاد است که توانایی سازگاری سریع با تغییرات بدنی را داراست. پس از مرگ، وقتی که تمام بافت‌های نرم بدن ما از بین می‌روند، اسکلت همچنان باقی می‌ماند و احتمالاً به این علت، اسکلت به نماد مرگ تبدیل شده‌است. اسکلت آدمی از بیش از 206 استخوان مجزا که هریک کار ویژه‌ای دارند، درست شده‌است. با همکاری غضروف‌ها ، اسکلت استخوانی حمایت بدن را برعهده دارد و هم‌زمان با پوشاندن اندام های مختلف بدن حفاظت از آن ها را انجام می دهد، ضمن  این که تکیه گاه ماهیچه‌ها نیز هست. وظیفه‌ی مهم دیگر استخوان، شرکت در فرآیندهای حیاتی بدن است. تنظیم مقدار کلسیم و تولید گلبول های قرمز خون به وسیله بافت استخوانی انجام می گیرد.
بافت غضروفی در اسکلت اولیه در دوران جنینی و مجاری تنفسی و برخی از قسمت های دیگر بدن دیده می شود. این بافت از سلول‌های غضروفی درست شده‌است که در گروه‌های کوچکی در ماده‌ای زمینه‌ای غضروفی (بستره‌ی برون سلولی) قرار دارند. غضروف به وسیله مایع مفصلی و یا بافت پیوندی پوشانده مفصل تغذیه می شود. غضروف می‌تواند فشارهای بالا را تحمل کند و حالت فنری خوبی دارد.
علاوه بر قسمت سخت بافت استخوانی، در مغز استخوان بافت خون‌ساز و چربی‌ساز وجود دارد. بافت استخوانی به دو صورت بافت استخوانی اسفنجی در دو سر استخوان های دراز و بخش میانی استخوان های کوتاه و پهن و بافت استخوانی متراکم در تنه استخوان های دراز و بخش های خارجی استخوان های کوتاه و پهن وجود دارد. پرده ای دولایه ای به نام ضریع روی بافت استخوانی متراکم را گرفته است. تکثیر سلول های لایه داخلی ضریع سبب رشد قطری استخوان ها می شود.

در دو سر استخوان های دراز و وسط آن ها، بخش هایی غضروفی به نام غضروف اتصال وجود دارند. در دوران رشد و نمو بدن غضروف های اتصال دائماً استخوان می سازند و بر طول استخوان می افزایند. فعالیت غضروف های اتصال در سن 18 تا 25 سالگی متوقف می شود. غضروف های اتصال در صورت شکستگی استخوان مجدداً فعال می شوند و استخوان می سازند. رشد و نمو استخوان های پهن و کوتاه به وسیله لایه داخلی ضریع انجام می گیرد.