علوم پایه هشتم

الف)جداسازی با استفاده از قیف شیردار (دکانتور): برای جداسازی مایعات مخلوط نشدنی(مخلوط های معلق مایع در مایع). قیف جدا کننده (شیردار)، وسیله ای شبیه به قیف و مجهز به شیر است. از این وسیله برای جداسازی اجزای مخلوط های معلّق مایع در مایع استفاده می شود. امولسیون دیر تر به دو لایه تقسیم می شود لذا باید پس از ریختن امولسیون در قیف، مدتی آن را بی حرکت گذاشت تا به دو لایه تقسیم شود. در این مرحله شیر را باز می کنیم تا مایع زیرین خارج شود و به محض اینکه مایع بالایی به شیر رسید، با بستن شیر از خروج آن جلوگیری می کنیم.

اساس جداسازی به این روش اختلاف در چگالی است.

ب)استفاده از کاغذ صافی: از کاغذ صافی برای جداسازی مخلوط های معلق جامد در مایع و جامد در گاز استفاده می کنند.

نکته: اساس جداسازی با این روش اختلاف در اندازه ذرات می باشد.

نکته: در تصفیه آب برای جداسازی ذرلت معلق جامد در آب از صافی های شنی استفاده می کنند وجالب است بدانید این صافی ها می توانند ذراتی که قطر آن ها از قطر ذرات شن و یا قطر سوراخ کوچکتر است را نیز جدا کنند.

ج)استفاده از نیروی گریز از مرکز : نام صحیح این نیرو، جانب مرکز است ولی از آنجایی که کلمه گریز از مرکز برای دانش آموزان ملموس تر است از این نام استفاده کردیم.

یک دستگاه آبمیوه گیری را در نظر بگیرید که یک تیغه چرخان دارد که با سرعت زیاد می چرخد. میوه پس از برخورد با میوه متلاشی و بر اثر نیروی گریز از مرکز به دیواره ها پرتاب می شود.

د)در شیمی دستگاهی که بر این اساس(نیروی گری از مرکز) جداسازی را انجام می دهد سانتریفوژ نام دارد. سانتریفوژ از یک محور چرخان تشکیل شده است که به آن تعدادی لوله(تعداد زوج) متصل هستند. این لوله ها که در حالت عادی بصورت عمودی قرار دارند در اثر چرخش محور به حالت افقی در می آیند.

سرعت زیاد چرخش محور باعث می شود تا مواد داخل لوله به سمت عقب لوله رانده شوند. هرچه چگالی ماده زیاد تر باشد، بیشتر به سمت عقب رانده می شود. پس از مدتی مواد سنگین تر(چگالی بیشتر) در عقب لوله و مواد سبک تر در قسمت های جلوتر لوله جمع می شوند. از این روش برای جداسازی مخلوط های معلق جامد در مایع و جامد در گاز استفاده می شود. معمولا مواقعی از این روش استفاده می کنند که تنها ماده جامد اهمیت داشته باشد.

نکته: اساس جداسازی به این روش اختلاف در چگالی است.

نکته: این روش برای جداسازی مخلوط های معلّق جامد در مایع و جامد در گاز نیز استفاده می شود مانند جداسازی پلاسما از خون.

نکته: از سانتریفیوژ های گازی برای جداسازی مخلوط های گاز در گاز استفاده می شود.

هـ)استفاده از جریان هوا: این روش جداسازی برای جدا کردن مخلوط های غیر معلق استفاده میشود مانند جدا کردن گندم از کاه.

در این روش به کمک جریان باد اجزا ازهم جدا می شود. بدین ترتیب که اجزای سنگین تر نزدیک به منبع باد می مانند و اجزای سبک تر بیشتر از آن دور می شوند.

نکته: اساس جداسازی اختلاف در وزن است.