قسمت شانزدهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

 

استخوان‌های پا

 

استخوان لگن خاصره محل اتصال اسکلت سینه‌ای و پاها است. محور تعادل بدن درست از میان استخوان لگن می‌گذرد این استخوان در زنان نسبت به مردان پهن‌تر است، با توجه به این که ساختار استخوانی زنان ظریف‌تر از مردان است.
پاها بدن را حمل می‌کنند و از دست‌ها قوی تر هستند ولی کم و بیش ساختمانی مشابه با آن ‌ها دارند.
استخوان لگن ، از دو استخوان کوچک تر به نام نیم لگن و استخوان خاجی تشکیل شده است نیم لگن هر طرف، از جلو به نیم لگن طرف دیگر و از عقب به استخوان خاجی چسبیده است. هر استخوان نیم لگن، از چسبیدن سه استخوان در دوران جنینی به  نام استخوان های تهیگاهی، شرمگاهی و نشیمنگاهی تشکیل شده است. استخوان ران درازترین استخوان بدن، است. سر برجسته این استخوان در گودی استخوان نیم لگن فرو می رود و مفصل ران را می سازد. با افزایش سن که از سختی استخوان‌ها کاسته می‌شود، احتمال شکستگی لگن افزایش می‌یابد.
ساق پا از دو استخوان درشت‌نی و نازک‌نی درست شده‌است. استخوان درشت نی از محل شروع خود در زانو سطح درونی ساق را تشکیل می‌دهد و به قوزک درونی پا ختم می‌شود. استخوان نازک نی نیز در پایین، قوزک بیرونی پا را تشکیل می‌دهد. پا، برخلاف دست، ٧ استخوان در مچ دارد. مانند دست، استخوان‌های مچ پا نیز در دو ردیف قرار گرفته اند. استخوان‌های کف پا توسط رباط‌ها و زردپی‌ها به هم وصل شده اند و به صورت قوسی قرار دارند و کاملاً به زمین تکیه نمی کند.
قوس پا وزن بدن را بین استخوان پاشنه (یکی از استخوان های مچ پا) و انتهای استخوان های کف پا و انگشتان توزیع می‌کند و این عمل بالشک مانند قوس پا در هر قدم می‌تواند سه برابر وزن بدن را تحمل کند. در پا نیز مانند دست پنج انگشت و در هر انگشت به جز انگشت شست سه استخوان وجود دارد.
اندازه استخوان‌های پا به کلی با دست متفاوت است. انگشتان پا به نسبت به انگشتان دست طول کوتاه‌تری دارند و پاشنه‌ی پا از بقیه استخوان های مچ پا بزرگ تر است. به طور کلی استخوان‌های موجود در پا پهن‌تر و سفت‌تر از استخوان‌های موجود در دست هستند چون باید وزن کل بدن را تحمل کنند.

B18



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 22:16 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

قسمت پانزدهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

استخوان‌های دست

برای لمس یا گرفتن چیزی و برای انجام کارهای گوناگون دست، باید حرکات ظریف و دقیقی داشته باشد. حرکات گوناگون دست ناشی از اعمال هماهنگ استخوان های شانه، بازو، ساعد و انگشتان است. به طور معمول مهارت‌های دست هر فرد ویژه خود اوست. این توانایی ها متمایز کننده‌ی انسان از سایر پستانداران است. استخوان دست از طریق استخوان های شانه  به قفسه‌ی سینه وصل می‌شوند.
استخوان های شانه شامل، استخوان کتف ، استخوان ترقوه و استخوان های دست شامل بازو، ساعد (استخوان‌های زند زبرین و زند زیرین )، استخوان‌های مچ و انگشتان است. استخوان ترقوه در تمام طول خود از زیر پوست قابل لمس است و با استخوان زند زبرین، بیشترین میزان شکستگی را در بین استخوان‌های بدن دارند. استخوان کتف در مجاور قفسه‌ی سینه قرار دارد.استخوان کتف از طریق زایده‌ی استخوان ترقوه و از طریق سطح مفصلی کم عمق خود به سر توپی شکل استخوان بازو اتصال می‌یابد. بازو از طریق دو استخوان زند زبرین و زند زیرین به مچ متصل می‌شود. استخوان زند زبرین در سمت انگشت کوچک و استخوان زند زیرین در سمت انگشت شست در ساعد قرار دارد. مفصل آرنج باعث خم شدن و باز شدن ساعد می شود.
استخوان های مچ در دو ردیف قرار دارند ردیف اول بین استخوان‌های زند زبرین و زند زیرین و ردیف دوم بین استخوان های ردیف اول و استخوان های کف دست قرار گرفته اند. کف دست، پنج استخوان نسبتاً دراز دارد که در یک طرف با استخوان های مچ و از طرف دیگر با استخوان های انگشتان مفصل می شوند. انگشتان دست هر یک سه بند دارند به جز انگشت شست که دارای دو بند است. تحرک انگشتان دست زیاد است.

 B17



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 22:6 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

قسمت چهاردهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

قفسه سینه

دنده‌های استخوانی قفسه‌ی سینه را می‌سازند. قفسه‌ی سینه شامل استخوان  جناغ ، دنده‌ها و مهره‌های سینه‌ای است و از اندام‌های درون خود محافظت می کند. قفسه‌ی سینه از مهره‌هایی با غضروف بیش تر و متحرک‌تر درست شده‌است. دنده‌ها در قفسه‌ی سینه به صورت جفت قرار دارند. از اندام‌های بالای شکم و قفسه سینه و رگ‌های مهم محافظت می‌کنند. علاوه بر آن فضای مناسبی برای شش‌ها فراهم می کنند. معمولاً ١٢ جفت دنده در بدن انسان وجود دارد این تعداد در برخی از افراد ممکن است 11 و یا 13 جفت باشد.
ستون مهره‌ها به درون قفسه سینه برجسته شده است به همین دلیل در برش عرضی قفسه سینه از درون لوبیایی شکل و از بیرون بیضی شکل دیده می شود. اگر از پشت به قفسه‌ی سینه بنگریم، در می یابیم مهره‌های سینه‌ای از استخوان جناغ درازترند. ورودی قفسه‌ی سینه در بالای آن باریک است و از جفت اول دنده‌ها، مهره‌ی اول سینه‌ای و قسمت بالای استخوان جناغ تشکیل شده است.
سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها از بالای قفسه‌ی سینه به سمت سر، گردن و دیواره‌ی قفسه سینه می‌روند و به حلق ، نای ، بالای شش‌ها و قسمت‌هایی از غده‌ی تیرویید راه می یابند.

B16

 قسمت پایینی قفسه‌ی سینه، که کمی پهن‌تر از بخش بالایی است، از دوازدهمین مهره‌ی سینه‌ای ، دنده‌های ١٠، ١١ و ١٢ و غضروف‌های آن‌ها و زایده‌ی انتهایی جناغ درست شده‌است. در کف قفسه‌ی سینه دیافراگم قرار گرفته است. سوراخ‌هایی در دیافراگم برای ورود رگ‌ها و اعصاب وجود دارد. وقتی دیافراگم به درون فضای سینه‌ای برآمده می‌شود، برخی از اعضای شکمی با قسمت پایینی قفسه‌ی سینه مجاور می‌شوند. ١٢ جفت دنده که قفسه سینه را می‌سازند به ٧ جفت دنده‌ی واقعی و ٥ جفت دنده‌ی کاذب تقسیم می‌شوند. جفت دنده‌های ٨، ٩ و ١٠، قوس قفسه‌ی سینه هر یک با واسطه غضروف دنده هفتم به دنده‌های بالاتر متصل می شوند. دو جفت آخر دنده‌ها به دنده‌های بالایی متصل نیستند و به صورت آزاد در ماهیچه‌های جلویی و کناری دیواره‌ی شکمی قرار دارند. فضاهای بین دنده‌ای به فرایند تنفس کمک می‌کنند و سبب کاهش و افزایش حجم قفسه‌ی سینه می شود. غضروف‌های مربوط به هر دنده، دنده را به جناغ متصل می‌کند. جناغ از سه قسمت درست شده‌است: قسمت بالایی یا چنگال جناغی، قسمت میانی و قسمت پایینی یا زایده‌ی انتهایی. 



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 22:4 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

قسمت سیزدهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

ستون مهره ها

ستون مهره‌ها از 26 قطعه استخوان ساخته شده است به هر یک از قطعه ها یک مهره می گویند. ستون مهره‌ها از مجموع ٢٤ مهره‌ی جداگانه و ٩ مهره‌ی جوش خورده به هم درست شده‌است. ستون‌مهره‌های آدمی در پشت بدن قرار دارد و از نظر شکل و محل قرار گرفتن به پنج بخش تقسیم می شوند: ناحیه‌ی گردنی با ٧ مهره‌ی گردنی ، ناحیه‌ی سینه‌ای با ١٢ مهره‌ی سینه‌ای ، ناحیه‌ی کمری با ٥ مهره‌ی کمری ، ناحیه‌ی خاجی با ٥ مهره‌ی جوش خورده به هم و دنبالچه با ٥ ـ ٣ مهره‌ی دنبالچه‌ای جوش خورده به هم. بین هر دو مهره مجاور یک صفحه غضروفی محکم یا دیسک بین مهره‌ای که به عنوان ضربه گیر عمل می‌کنند، وجود دارد.
رباط‌های مختلفی که بین برآمدگی‌های مهره‌ها قرار دارند، معمولاً کل ستون مهره‌ها را می‌پوشانند و سبب استحکام آن می شوند. مهره‌های بالای ناحیه‌ی خاجی به نام مهره‌های پیش خاجی یا مهره‌های آزاد نامیده می‌شوند. این مهره‌ها، ستون مهره ها را می‌سازند که در یک فرد بالغ، ٣٥% طول بدن را تشکیل می‌دهند ( cm 63-55). در میان هر یک از مهره های پشتی سوراخی قرار دارد. از انطباق این سوراخ ها در روی هم لوله درازی به وجود آمده است که نخاع درون آن قرار دارد.
ستون مهره ها ٢ ناحیه‌ی خمیده دارد. این نواحی در ناحیه مهره‌های گردنی و مهره‌های کمری قرار دارند (خمیدگی گردنی و کمری).

B15

دو نقطه‌ی برجسته نیز در نواحی سینه‌ای و خاجی به طور طبیعی وجود دارند. (قوز سینه‌ای و خاجی). انحنا در طرفین ستون مهره‌ها همیشه غیر طبیعی است. یک مهره در حالت طبیعی از یک بدنه به  نام جسم مهره، یک انحنا به نام قوس مهره‌ای، یک زایده‌ی پشتی، دو زایده طرفی و چهار سطح مفصلی (٢ سطح مفصلی بالایی و ٢ سطح مفصلی پایینی) درست شده‌است. جسم مهره و انحنای آن در تشکیل سوراخ مهره‌ای شرکت می‌کنند. در ستون مهره‌ها، سوراخ‌های مهره‌ای در کنار هم قرار می‌گیرند و مجرایی را می‌سازند که نخاع در آن جا می‌گیرد.

 



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 22:3 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

قسمت دوازدهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

جمجمه

جمجمه از ٢٢ استخوان به هم چسبیده تشکیل شده‌است که از مغز و اندام‌های حسی مهم بدن محافظت می‌کنند. جمجمه از دو قسمت مجزا تشکیل شده‌است. قسمت احشایی جمجمه، صورت را تشکیل می‌دهد و تنها قسمت متحرک آن فک پایینی است که به جویدن غذا کمک می کند و قسمت عصبی جمجمه که مغز را می پوشاند و از آن محافظت می کند. اندام های حسی مثل گوش، چشم و بینی نیز در جمجمه قرار دارند.
شکل جمجمه در نژادها و افراد مختلف، متفاوت است. روش‌های اندازه‌گیری متفاوتی (جمجمه سنجی) برای تشخیص این شکل‌ها وجود دارد که نسبت بین پهنا و ارتفاع جمجمه را نشان می‌دهد. بسته به اندازه‌های گرفته شده، جمجمه باریک، متوسط یا پهن نامیده می شود. علاوه بر آن بین قسمت عصبی جمجمه که دربرگیرنده‌ی مغز است و جمجمه‌ی صورتی یا قسمت احشایی جمجمه تفاوت وجود دارد. خط تقسیم بین این دو قسمت از نزدیک قاعده‌ی بینی، لبه‌ی بالایی حفره‌ی چشم و مجرای گوش خارجی رد می‌شود. جمجمه‌ی عصبی و احشایی از استخوان‌های منحصر به فردی درست شده‌اند که به جز موارد معدودی با مفاصل استخوانی ثابت یا مفاصل غضروفی به هم متصل شده‌اند.

B14

 

جمجمه‌ی عصبی از کاسه سر و قاعده‌ی جمجمه که سه قسمت فرو رفته دارد، تشکیل شده‌است. جمجمه‌ی عصبی شامل استخوان‌های پس سری، گیجگاهی ، پیشانی ، آهیانه و غربالی است. جمجمه‌ی احشایی شامل استخوان‌های آرواره بالایی کام و ‌گونه ، دو استخوان بینی ، دو استخوان اشکی، تیغه‌ی بینی و آرواره پایینی است.

 



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 22:1 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

قسمت یازدهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

 

بافت استخوانی

 

استخوان یکی از سخت‌ترین قسمت های بدن است. در استخوان انعطاف‌پذیری و سختی با وزن کم یک جا جمع شده‌اند. ساختار درونی هر استخوان شامل بافتی با فعالیت زیاد است که توانایی سازگاری سریع با تغییرات بدنی را داراست. پس از مرگ، وقتی که تمام بافت‌های نرم بدن ما از بین می‌روند، اسکلت همچنان باقی می‌ماند و احتمالاً به این علت، اسکلت به نماد مرگ تبدیل شده‌است. اسکلت آدمی از بیش از 206 استخوان مجزا که هریک کار ویژه‌ای دارند، درست شده‌است. با همکاری غضروف‌ها ، اسکلت استخوانی حمایت بدن را برعهده دارد و هم‌زمان با پوشاندن اندام های مختلف بدن حفاظت از آن ها را انجام می دهد، ضمن  این که تکیه گاه ماهیچه‌ها نیز هست. وظیفه‌ی مهم دیگر استخوان، شرکت در فرآیندهای حیاتی بدن است. تنظیم مقدار کلسیم و تولید گلبول های قرمز خون به وسیله بافت استخوانی انجام می گیرد.
بافت غضروفی در اسکلت اولیه در دوران جنینی و مجاری تنفسی و برخی از قسمت های دیگر بدن دیده می شود. این بافت از سلول‌های غضروفی درست شده‌است که در گروه‌های کوچکی در ماده‌ای زمینه‌ای غضروفی (بستره‌ی برون سلولی) قرار دارند. غضروف به وسیله مایع مفصلی و یا بافت پیوندی پوشانده مفصل تغذیه می شود. غضروف می‌تواند فشارهای بالا را تحمل کند و حالت فنری خوبی دارد.
علاوه بر قسمت سخت بافت استخوانی، در مغز استخوان بافت خون‌ساز و چربی‌ساز وجود دارد. بافت استخوانی به دو صورت بافت استخوانی اسفنجی در دو سر استخوان های دراز و بخش میانی استخوان های کوتاه و پهن و بافت استخوانی متراکم در تنه استخوان های دراز و بخش های خارجی استخوان های کوتاه و پهن وجود دارد. پرده ای دولایه ای به نام ضریع روی بافت استخوانی متراکم را گرفته است. تکثیر سلول های لایه داخلی ضریع سبب رشد قطری استخوان ها می شود.

B13

در دو سر استخوان های دراز و وسط آن ها، بخش هایی غضروفی به نام غضروف اتصال وجود دارند. در دوران رشد و نمو بدن غضروف های اتصال دائماً استخوان می سازند و بر طول استخوان می افزایند. فعالیت غضروف های اتصال در سن 18 تا 25 سالگی متوقف می شود. غضروف های اتصال در صورت شکستگی استخوان مجدداً فعال می شوند و استخوان می سازند. رشد و نمو استخوان های پهن و کوتاه به وسیله لایه داخلی ضریع انجام می گیرد.



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 21:59 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

قسمت دهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

 

استخوان‌بندی بدن

 

اسکلت بدن انسان بیش از 206 استخوان دارد که همراه با غضروف‌ها، چارچوب محکمی را برای بدن می‌سازد. اسکلت، بدن را حفظ می‌کند ، به آن شکل می‌دهد و از اعضای حیاتی آن مراقبت می‌کند. اسکلت غیر قابل انعطاف و سخت نیست و به کمک مفاصل، ماهیچه‌ها و رباط‌ها می‌تواند حرکات گوناگونی را انجام دهد. به طوری که اسکلت هر جانور با ساختار و حرکات آن هماهنگی دارد.
در زیر پوست، اسکلت استخوانی محکم و قابل انعطافی وجود دارد که از بدن محافظت می‌کند. وظیفه‌ی مهم دیگر اسکلت، علاوه بر نگه داری اندام های داخلی بدن، حفظ قسمت‌های نرم و داخلی خود برای تولید سلول‌های خونی و ذخیره‌ی نمک‌های معدنی است. اسکلت به سرعت رشد می‌کند و با الگوهای حرکتی ما به سرعت تطبیق می‌یابد. اگر در حین کار یا ورزش، فشار بیشتری به آن بیاوریم؛ به عنوان یک پاسخ، اسکلت در آن نقطه مقاوم‌تر می‌شود.
محل اتصال استخوان‌ها با یکدیگر، مفصل نامیده می شود. مفصل ها سبب سهولت حرکت بین استخوان ها می‌شوند.
گرچه استخوان‌ها ممکن است خشک و سخت به نظر برسند، ولی از سلول‌های زنده، رگ‌های خونی و اعصاب تشکیل شده‌اند. اسکلت بدون کمک ماهیچه‌ها و رباط‌ها قادر به انجام حرکت نیست. ماهیچه‌ها برای حرکت استخوان ها معمولاً به صورت دوبه دو با یکدیگر کار می‌کنند. همراه با مفاصل و استخوان ها، ماهیچه ها مجموعه حرکتی پیچیده ای را سازماندهی می کنند که به بدن آدمی نیرو و پایداری می بخشند. حرکت های استخوان ها، ماهیچه ها و مفصل ها به وسیلۀ مغز، اعصاب و اندام های حسی، تنظیم می شوند.

B12



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 21:57 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

فصل دوم علوم هشتم (تغییر های شیمیایی در خدمت زندگی){قسمت سوم}

آزاد شدن انرژی با تغییر شیمیایی در بدن جانداران

مواد غذایی نیز مانند مواد دیگر؛ انرژی شیمیایی دارند؛ به طوری که با سوزاندن آنها می توان گرما تولید کرد. برای نمونه با گرمای آزادشده از سوزاندن یک عدد بادام زمینی می توان مقداری آب را در یک لولهٔ آزمایش به جوش آورد. جانداران با سوزاندن مواد غذایی در بدن خود، انرژی مورد نیاز خود را برای دویدن، شکار کردن و… تأمین می کنند. انسان ها نیز انرژی موردنیاز خود را برای راه رفتن، فکر کردن، کار کردن و … با سوزاندن مواد غذایی ای که می خورند، به دست می آورند. در بدن انسان ها و جانداران دیگر شعله یا جرقه برای سوختن مواد غذایی وجود ندارد.

حبه قند آغشته به خاک باغچه، سریع تر می سوزد و به سوختن ادامه می دهد. در واقع در خاک باغچه ماده ای وجود دارد که کمک می کند سوختن قند آسان تر انجام شود. در بدن موجودات زنده نیز کاتالیزگرهای گوناگونی به نام آنزیم وجود دارند. آنزیم ها سبب می شوند تغییرات شیمیایی در بدن موجودات زنده سریع تر انجام شوند. گلوکز نیز در بدن موجودات زنده در حضور آنزیم با اکسیژن هوا ترکیب و ضمن آزاد کردن انرژی به کربن دی اکسید و بخارآب تبدیل می شود.

 

اگر فلزهای مس و آهن را در شرایط مناسب به طور غیر مستقیم به یکدیگر متصل کنید، می توانید انرژی الکتریکی تولید کنید. در واقع شما با این کار یک باتری می سازید. در اینجا نیز تغییرهای شیمیایی رخ می دهند و انرژی شیمیایی مواد به شکل جریان الکتریکی آزاد می شود.

اگر یک تغییر شیمیایی در شرایط مناسبی انجام شود، می تواند کار انجام دهد و جسمی را جابه جا کند. در این آزمایش، در اثر تغییر شیمیایی زیر، قوطی فیلم چند متر به سمت بالا پرتاب می شود. تغییر شیمیایی انجام شده در این آزمایش را می توان به صورت زیر نشان داد.

      آب
گاز کربن دی اکسید + نمک                   ویتامین C + جوش شیرین

 

 

برای دیدن ادامه مبحث کامل آنزیم ها و کاتالیزگرها به ادامه مطلب بروید



موضوعات مرتبط: شیمی ، ،

برچسب‌ها:
ادامه مطلب
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل دوم علوم هشتم (تغییر های شیمیایی در خدمت زندگی), ] [ 21:49 ] [ محمد حسن متان ]
[ ]

قسمت نهم فصل 5 علوم تجربی هشتم

 

کالبد شناسی بدن انسان

 

به منظور توصیف و جایابی دقیق اندام ‌های گوناگون بدن آدمی، واژه‌های هماهنگی برای اندام های مختلف و مکان‌یابی آن ها تعریف شده‌است. به منظور شناسایی محل اندام های بدن همیشه کل بدن به دو صفحه‌ی عمودی و افقی تقسیم می‌شود. واژه‌ی "آناتومی" که ما به آن کالبدشناسی می‌گوییم، از ریشه‌ی یونانی " anatmnein " مشتق شده‌است. که به معنای جداسازی یا جدا کردن تکه های مختلف یک کالبد است. کالبدشناسی مطالعه‌ی سازمان‌بندی و ساختار بدن آدمی است. در آغاز عصر حاضر، تمایل زیادی به شناسایی ساختار اندام‌ها با جداسازی آن‌ها به وجود آمد. هر چیزی که ما با چشمان خود بتوانیم آن را ببینیم و شرح دهیم، کالبدشناسی درشت بین نامیده شده‌است. به منظور توانایی در جستجوی قسمت‌های کوچک تر، میکروسکوپ اختراع شد. به این ترتیب کالبدشناسی به کمک میکروسکوپ را کالبدشناسی ریزبین می گویند. به منظور بررسی بهتر، بدن همیشه در حالت ایستاده بررسی می‌شود. در این حالت برخی نقاط را می‌توان به طور دقیق توصیف و بررسی کرد. به عنوان مثال، سر همیشه در قسمت بالا قرار دارد و قسمت جلوی بدن همیشه جلو خوانده می‌شود حتی اگر شخص پشت به ما ایستاده باشد.
وقتی بدن رشد می‌کند، از آنجا که سرعت رشد قسمت‌های مختلف، متفاوت است، نسبت اندازه‌ی آن ها به یک دیگر تغییر می‌کند. این موضوع هنگامی کاملاً مشخص می‌شود که بدن جنین، نوزاد و یک کودک نوپا با یکدیگر مقایسه شوند. به عنوان مثال، جمجمه در یک جنین شش هفته‌ای، طولی برابر با کل بدن دارد.

B11

در نوزاد انسان، اندازه‌ی جمجمه یک چهارم طول کل بدن است و در یک کودک ٦ ساله، این نسبت به یک ششم تغییر می‌یابد. در بزرگسالی، جمجمه، یک هشتم طول کل بدن را داراست. رشد استخوان‌ها همیشه وابسته به رشد اندام‌‌های بدن است. البته هیچ میزان مشخص و مطلقی در تناسب استخوان‌بندی وجود ندارد. به عنوان مثال، بین زن و مرد در فاصله‌ی دست‌ها با زمین تفاوت وجود دارد. این فاصله در زنان عموماً بیش تر از مردان است چون طول بازوی زنان بطور کلی کوتاه‌تر از بازوی مردان است. به طور کلی اسکلت زنان سبک‌تر و لاغرتر از اسکلت مردان است. عرض شانه‌زن کوچکتر از عرض شانه مرد است ولی استخوان لگن آن عریض تر است.



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ پنج شنبه 3 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 21:49 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]

قسمت هشتم فصل 5 علوم تجربی هشتم

احساسات آدمی و مغز

فعالیت های حسی بدن انسان با همکاری دستگاه عصبی و مغز انجام می شود. اندام‌های حس در بدن، دریافت کننده‌های تحریکات محیطی هستند و فعالیت‌های بدنی را مطابق با شرایط محیطی تنظیم می‌کنند. چگونه اندام‌های حس کار می‌کنند؟ برای آشنایی بیش تر با فعالیت های یک اندام حس، حس بینایی توضیح بیش تری داده می شود.
در شبکیه سلول‌های حساس به نور به دو شکل سلول‌های استوانه‌ای و مخروطی قرار دارند. سلول‌های استوانه‌ای در نور کم و سلول‌های مخروطی در نور زیاد فعالند. هر چشم بیش از ١٢٠ میلیون سلول استوانه‌ای دارد. سلول‌های استوانه‌ای رنگدانه‌ی قرمزی به نام ردوپسین دارند که در مجاورت نور، سفید می‌شود.
رودوپسین به کمک ویتامین A در چشم ساخته می شود. رسیدن نور به رودوپسین باعث تغییر شیمیایی در آن می شود. این تغییر سبب تحریک سلول های استوانه ای و ایجاد تکانه های عصبی در آن ها می شود. تکانه های تولید شده به مرکز بینایی در مخ می روند. سلول های مخروطی برای دیدن رنگ ها تخصص یافته اند. برخی از سلول‌های مخروطی به نور قرمز، برخی به نور سبز و گروهی دیگر به نور آبی حساسند. دید رنگی از ترکیب دریافت‌های حسی این سه نوع سلول شکل می‌گیرد. رشته‌های عصبی شبکیه که از چشم خارج می‌شوند، عصب بینایی را می‌سازند که به قشر مخ می رود.

B1245

 

در مغز، اعصاب بینایی دو چشم قبل از رسیدن، مرکز بینایی با یکدیگر تقاطع می‌کنند و کیاسمای بینایی را می سازند. نیمی از رشته‌های عصبی که از شبکیه هر چشم شروع شده‌اند، بدون تقاطع به راه خود ادامه می‌دهند. بنابراین، هر عصب بینایی حاوی رشته‌هایی از دو چشم است و دید هر دو چشم را به لوب پس سری منتقل می‌کند.
در کیاسمای بینایی، بخش‌های عصب بینایی که از سمت چپ شبکیه هر چشم منشا گرفته اند به سمت مقابل یعنی به سمت نیم کره راست مخ می‌روند و اعصاب مربوط به طرف راست چشم ها به مسیر خود ادامه می‌دهند. به این ترتیب نیم کره‌ی چپ مغز پیام‌های راست میدان بینایی را دریافت می‌کند و برعکس. بنابراین پیام‌های موجود در مرکز میدان بینایی به هر دو نیم کره می‌‌رسند. پردازش اولیه‌ی تصویر در منطقه‌ی بینایی قشر مخ انجام می شود. پردازش‌های بعدی و عمیق‌تر در سایر مناطق درونی مغز که مسؤول تشخیص شکل‌های پیچیده، حرکت و رنگ‌ها هستند، انجام می شود.
دید فضایی
چون چشم‌ها با فاصله نسبت به یکدیگر قرار گرفته‌اند، چشم راست و چپ هر کدام از زاویه‌ی متفاوتی تصویر را دریافت می کنند. این وضعیت در صورتی که جسم به چشم نزدیک‌تر باشد، مشهودتر است. در فرآیند بینایی، پرتوهای نوری از یک نقطه از قرنیه عبور می‌کنند و پس از شکست در عدسی و گذر از زجاجیه، در یک نقطه با شبکیه برخورد می کنند. وقتی به فاصله‌ی دوری نگاه می‌کنیم، چشم سالم، تصویری واضح را روی شبکیه تشکیل می‌دهد. برای دید نزدیک، نور شکست بیش تری را تحمل می کند تا تصویر واضحی شکل گیرد. این شکست به خاطر تغییر تحدب عدسی انجام می‌شود. تغییر تحدب عدسی، تطابق نامیده می‌شود.



موضوعات مرتبط: زیست شناسی ، درسنامه ، ،

برچسب‌ها:
[ چهار شنبه 2 دی 1394برچسب:فصل 5 علوم تجربی هشتم, ] [ 22:49 ] [ محمد حسین متان ]
[ ]
صفحه قبل 1 2 3 4 5 ... 8 صفحه بعد